موضوعی که در کشور ما  همچنان مغفول مانده است و نسخه‌ای که در کشورهای پیشرفته سال‌هاست فراموش شده، دستور کار مدیران شهری است، به طوری که آنها پروژه‌های عمرانی و شهرسازی شهر را خودرو‌محور پیش می‌برند و شهرهای بزرگ کشور، برمبنای حضور پررنگ خودرو و کمرنگ شدن حضور انسان، توسعه‌ای البته نامتوازن پیدا می‌کنند.

در این میان اگر پیاده‌راهی هم ساخته شده باشد نواقص بسیاری دارد. این موضوع یا در مرحله جانمایی آن  است یا توجه نکردن به مولفه‌های فیزیکی، اجتماعی و فرهنگی در ساخت آن. تجربه ناموفق مدیریت شهری تهران در ساخت پیاده‌راه 17 شهریور یکی از نمونه‌‌های بارز نبود‌مطالعات کافی قبل از اجرای پیاده‌راه است.

غلامرضا بصیری‌پور، عضو شورای شهر مشهد در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه در حال حاضر تفکر حاکم مدیران شهری تمامی شهرها بر خودرو استوار است، می‌گوید:‌ «‌تا زمانی که این نوع تفکر و توجه به پیشرفت‌های فیزیگی مثل ایجاد پل، جاده و بزرگراه به عنوان اولویت شهری مطرح باشد، معضلاتی همچون ترافیک، آلودگی و ... در شهرها افزایش خواهد یافت.»

به گفته رئیس سابق شورای عالی استان‌ها این در حالی است که پیاده‌راه‌‌های ساخته شده هم در حد یک راه عبوری و گذری تنزل پیدا کرده و نشانه‌ای از سایر کارکردهایی که در شهرسازی برای پیاده‌راه‌ها در نظر گرفته شده است در آن دیده نمی‌شود. از طرفی این پیاده‌راه‌ها در اغلب موارد فاقد امنیت اجتماعی مناسب هستند.

همچنین تجربه برخی کلانشهرها نشان می‌دهد این پیاده‌راه‌ها به محل کلونی‌های آسیب‌های اجتماعی تبدیل شده‌اند.  به گفته بصیری‌پور این مساله نشان می‌‌دهد مطالعه و نظارت کافی قبل از احداث پیاده‌راه‌ها وجود نداشته است.‌ او می‌گوید که پارسال شورای شهر مشهد مصوباتی درباره پیاده‌راه‌ها داشت که کار خوبی بود اما در حد همان مصوبه باقی ماند. رضا امینی، رئیس شورای شهر اصفهان هم ماشین را محور حرکت در شهرها می‌داند که با ایجاد انواع آلودگی‌ها سلامت مردم را نشانه گرفته‌اند. امینی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید‌: «‌تردد بیش از اندازه به ویژه در مراکز شهر، خیابان‌ها را به پارکینگ‌های متحرک تبدیل کرده است.

در حالی که از یک طرف با ایجاد زیر‌ساخت‌های حمل و نقل و ساخت پیاده‌راه‌‌ها می‌توان شرایط سفرهای درون‌شهری را تامین و از طرف دیگر  آلودگی‌های زیست محیطی را کنترل کرد. از همه مهم‌تر اینکه با انجام این اقدامات می‌توانیم شاهد حضور مردم به جای ماشین‌ در خیابان‌ها باشیم.»

البته او می‌گوید که مدیریت شهری اصفهان در حال انجام مطالعات برای احداث پیاده‌راه‌ها به ویژه‌ در رینگ‌های ترافیکی و گردشگری اصفهان ‌است. در حال حاضر نیز محور چهار راه عباسی به عنوان محور تاریخی و گردشگری در راستای طرح سه‌شنبه‌های بدون خودرو به پیاده‌راه تبدیل شده که امینی امیدوار است با انجام مقدمات، این کار به تمام ایام هفته افزایش یابد. البته در روزهای سه‌شنبه در محور چهارراه عباسی برنامه‌های متنوعی مثل تئاتر خیابانی، دوچرخه‌سورای و انواع بازی‌های دسته‌جمعی برای مردم در نظر گرفته شده است.

به گفته امینی، موضوع ایجاد فضایی آرام و به دور از دود و ماشین  با استقبال مردم روبه‌رو شده و باعث افزایش تحرک آنها در شهر شده است.  امینی می‌افزاید:‌ «‌حرکت به سمت ساخت  پیاده‌راه‌ها در شهر می‌تواند به کاهش مصرف‌گرایی در جامعه نیز منجر شود؛ چرا که یکی از مصادیق اصلی مصرف‌گرایی بحث خودرو است، به ویژه آنکه جوانان گرایش بیشتری به آن دارند.»

فرهیختگان