در این‌جا یکسری از عوامل ایجاد افزایش فاصله طبقاتی را ذکر می‌کنم. یکی از این عوامل وجود تورم و دیگری شکاف بین عرضه و تقاضاست. هیچ‌ کدام از دولت‌های بعد ازجنگ به دلیل فقدان الگو نتوانسته‌اند مشکلات را مرتفع کنند و اقدامات آنها برای برطرف کردن فاصله طبقاتی جبران‌کننده نبوده است.

ما عملا با دوگانگی و چندگانگی تنها به بخشی ازمعیارهای اصولی پافشاری کردیم، اما بخشی از معیارهایمان غلط بوده است. تورم، غلبه بخش تجاری اقتصاد به تولید و سلطه رانت‌خواران بر بیت‌المال و معیشت عمومی از مهم‌ترین عوامل عقب‌ماندگی برنامه‌های توسعه‌ای است. ازسویی نه‌تنها نظام پرداخت و دریافت پول در ایران عادلانه نیست، بلکه میان توزیع خدمات بین شهرها و روستاهای نقاط مختلف کشور نیز تناسبی وجود ندارد.

ازسوی دیگر آموزش‌وپرورش مردم را دوقطبی کرده است، به‌طوری که اقشار ثروتمند از خدمات به اصطلاح مدارس غیرانتفاعی اما درواقع انتفاعی بهره می‌برند، اما اقشار فرودست از خدمات آموزشی با کیفیت نازل‌تر در مدارس دولتی استفاده می‌کنند. بنابراین می‌بینیم که دولت‌ها نتوانسته‌اند به شایستگی الگوی اقتصاد اسلامی با محوریت عدالت را پیاده کنند.